Το Κτίριο της Φιλόπτωχου Αδελφότητος Ανδρών Θεσσαλονίκης

Το Κτίριο της οδού Αγίας Σοφίας αρ. 38

Από το έτος ιδρύσεως μέχρι το 1922 η έδρα της Αδελφότητας μετακινήθηκε σε διάφορες ιδιοκτησίες που προέρχονταν κυρίως από δωρεές μελών. Το 1922 ο τότε πρόεδρος Κωνσταντίνος Τάττης πρότεινε στην Γενική συνέλευση την αγορά οικοπέδου με σκοπό την ανέγερση κτιρίου, στο οποίο θα στεγαζόταν τα γραφεία της Αδελφότητας αλλά και θα αποκτάτο, παράλληλα, ακίνητη περιουσία, η οποία θα επέφερε αύξηση των εσοδευομένων και συνακόλουθα την αντίστοιχη των –υπέρ του φιλάνθρωπου έργου- διαθεσίμων και πόρων.

Η πρόταση έγινε καθολικά δεκτή με αποτέλεσμα την αγορά του υπ’ αριθμ. 12412 οικοπέδου. Η επιλογή του οικοπέδου ήταν πολύ σημαντική γιατί μετά την πυρκαγιά του 1917, η Αδελφότητα θα αποκτούσε ένα οικόπεδο σε κεντρικό σημείο της πόλης, θα μπορούσε να έχει σημαντικό ρόλο στα κοινωνικά δρώμενα και θα συμμετείχε στη νέα φυσιογνωμία της Θεσσαλονίκης.

Το Διοικητικό Συμβούλιο ενήργησε άμεσα και ανέθεσε στον διακεκριμένο αρχιτέκτονα της εποχής και μέλος της Αδελφότητας Ξενοφώντα Παιονίδη τη μελέτη του κτιρίου και την ανέγερσή του στην «Ανώνυμο Οικοδομική Εταιρία Νέων Χωρών». Παράλληλα συστάθηκε Επιτροπή από μέλη του Δ.Σ. η οποία θα κατέθετε προτάσεις για τη χρήση του κτιρίου.

Το 1923 ο Αρχιτέκτονας κατέθεσε το προσχέδιο του Μεγάρου. Αμέσως άρχισαν οι διεργασίες για την ανεύρεση πόρων ανάλογων ενός τέτοιου κτιρίου που θα ξεχώριζε για την αρχιτεκτονική του. Μόλις οι πόροι εξασφαλίστηκαν άρχισε η οικοδόμηση του. Στις 10 Απριλίου του 1925 σε μια σεμνή τελετή τοποθετήθηκε ο θεμέλιος λίθος και το πρεσβυτέριο της Αγίας Σοφίας τέλεσε τον αγιασμό. Το κτίριο το οποίο αρχικά ήταν διώροφο ολοκληρώθηκε κατά την διάρκεια του 1926. Όλοι οι χώροι του κτιρίου λόγω, της προνομιακής του θέσης, μισθώθηκαν αμέσως και η Αδελφότητα αύξησε τα έσοδα της και μπόρεσε να ολοκληρώσει την κατασκευή του. Την Άνοιξη του 1940 αποφασίστηκε να μεταφερθεί εκεί η έδρα της.

Η περίοδος του ελληνοϊταλικού πολέμου και της γερμανικής κατοχής αποτελέσαν σημεία τομής για την ιστορία του κτιρίου. Οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί της πόλης επέφεραν σοβαρές φθορές στο κτίριο ενώ το 1942 οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής το επέταξαν. Μόνο ένα τμήμα του κτιρίου μπόρεσε να διασωθεί στο οποίο από το 1941 μέχρι τη λήξη του πολέμου λειτουργούσαν καθημερινά τα συσσίτια με τη βοήθεια των μελών.

Μετά τη λήξη του πολέμου το 1948 στο κτίριο προστέθηκαν δύο επιπλέον όροφοι και στεγάστηκε το οικοτροφείο «Απόστολος Παύλος» για περίπου είκοσι χρόνια. Το κτίριο ανακαινίστηκε το 1990 και στη συνέχεια το 2010. Με τον τρόπο αυτό αναδείχθηκε εκ νέου το αρχιτεκτονικό του κάλλος. Με αυτόν τον τρόπο και για μια ακόμη φορά η Αδελφότητα προσφέρει στην ιστορικότητα και την ομορφιά του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης.

Το Μέγαρο της Φ.Α.Α.Θ. στη γωνία των οδών Αγίας Σοφίας 38 και Κεραμοπούλου.

Το μέγαρο της Φ.Α.Α.Θ. στην οδό Αγίας Σοφίας 38 και Κεραμοπούλου κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου.